Ένα πρώτο κύμα ελάφρυνσης στο καλάθι των νοικοκυριών βρίσκεται προ των πυλών. Η εθελοντική πρωτοβουλία των αλυσίδων σούπερ μάρκετ για οριζόντιες μειώσεις τιμών τουλάχιστον 5% έχει ήδη ξεκινήσει να αποτυπώνεται στις λίστες των καταστημάτων, με πάνω από 300 κωδικούς να μπαίνουν στη «χαμηλή πτήση». Επτά στα δέκα προϊόντα αυτής της πρώτης φάσης είναι τρόφιμα, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν είδη προσωπικής υγιεινής και καθαριστικά.

Παρότι αρχικά ο χρονικός στόχος ήταν οι μειώσεις να φανούν μέχρι τις 10 Οκτωβρίου, η εφαρμογή μετατίθεται για την επόμενη εβδομάδα και, σε κάθε περίπτωση, το αργότερο έως τις 15 Οκτωβρίου. Φιλοδοξία των αλυσίδων είναι το «καλάθι» των μειωμένων τιμών να διευρυνθεί σε πάνω από 1.000 κωδικούς, με τυπικές εκπτώσεις από 5% έως 10%. Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ δείχνουν υποχώρηση του «πληθωρισμού σούπερ μάρκετ» τον Σεπτέμβριο, χωρίς όμως να λείπουν τσέπες ανατιμήσεων – κυρίως στα φρέσκα κρέατα και σε γλυκίσματα.

Τι αλλάζει από την επόμενη εβδομάδα

• Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής: Οι μειώσεις θα αρχίσουν να εμφανίζονται στους διαδρόμους από την επόμενη εβδομάδα και το αργότερο έως 15 Οκτωβρίου.
• Έκταση πρωτοβουλίας: Ήδη >300 κωδικοί έχουν ενταχθεί, με στόχο να ξεπεράσουν τους 1.000 στην πλήρη ανάπτυξη.
• Εύρος εκπτώσεων: Τυπικά -5% έως -10% ανά προϊόν/κωδικό.
• Σύνθεση προϊόντων: Περίπου 70% τρόφιμα και 30% είδη προσωπικής υγιεινής & καθαρισμού.
• Πεδίο κάλυψης: Δεν αναμένεται να καλυφθούν όλα τα είδη (οι κωδικοί στην αγορά ξεπερνούν τους 20.000), ενώ νωπά προϊόντα συνήθως εξαιρούνται ή καλύπτονται μερικώς λόγω φύσης και τιμοληψίας τους.

Τι δείχνουν τα στοιχεία για τις τιμές

Σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΛΚΑ, ο πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ υποχώρησε τον Σεπτέμβριο στο 0,6% (από 1,6% τον Αύγουστο). Πίσω από τον μέσο όρο κρύβονται όμως σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά κατηγορία:

Κατηγορίες με αισθητές μειώσεις

• Φρέσκα φρούτα & λαχανικά: -5,6%
• Απορρυπαντικά & είδη καθαρισμού: -5,4%
• Τρόφιμα παντοπωλείου: -5,2%

Κατηγορίες με αυξήσεις

• Φρέσκα κρέατα: +10,2%
• Μπισκότα & σοκολάτες: περίπου +10%
• Είδη πρωινού & ροφήματα: +6,1%

Γιατί «ανεβαίνει» το κόκκινο κρέας

Όπως εξηγεί ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, η τιμή και η επάρκεια του κόκκινου κρέατος εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές, αφού η χώρα καλύπτει σημαντικό μέρος των αναγκών της από το εξωτερικό (εξαίρεση αποτελούν τα αιγοπρόβατα). Όταν η διεθνής παραγωγή πιέζεται ή οι τιμές χονδρικής ανεβαίνουν, οι αυξήσεις μετακυλίονται ευκολότερα στα ράφια.

Πρακτικά τι σημαίνει για τον καταναλωτή

• Αναζητήστε τα σήματα/ετικέτες μειωμένης τιμής: Με την κλιμάκωση της πρωτοβουλίας, περισσότερα ράφια θα φέρουν εμφανή σήμανση.
• Συγκρίνετε μάρκες και συσκευασίες: Οι μειώσεις δεν θα καλύψουν όλες τις εναλλακτικές. Η σύγκριση ανά μονάδα μέτρησης (€/κιλό, €/λίτρο) παραμένει «όπλο».
• Ελέγξτε τις κατηγορίες με πτώση: Φρούτα-λαχανικά, καθαριστικά και βασικά παντοπωλείου δείχνουν ήδη σημάδια αποκλιμάκωσης.
• Έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες στα νωπά: Εξαιτίας εισαγωγών, εποχικότητας και κόστους παραγωγής, οι τιμές στα κρέατα μπορεί να παραμείνουν υψηλότερες.

Το πρώτο κύμα μειώσεων στα σούπερ μάρκετ είναι μια χειροπιαστή ανάσα για τα νοικοκυριά μετά από μακρά περίοδο πιέσεων. Η εθελοντική δέσμευση των αλυσίδων να περάσουν -5% έως -10% σε ευρύ φάσμα προϊόντων και να διευρύνουν τους κωδικούς σε πάνω από 1.000, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση του «πληθωρισμού σούπερ μάρκετ» τον Σεπτέμβριο, δημιουργεί προϋποθέσεις για πιο ήπιο «λογαριασμό» στο ταμείο. Ωστόσο, η εικόνα παραμένει ανομοιογενής: ορισμένες κατηγορίες, ιδίως τα φρέσκα κρέατα, συνεχίζουν να επηρεάζονται από τη διεθνή αγορά και την περιορισμένη παραγωγή, με αποτέλεσμα επιλεκτικές αυξήσεις.

Με νηφαλιότητα και έξυπνες επιλογές (σύγκριση τιμών, προσοχή στη σήμανση, αξιοποίηση προσφορών), οι καταναλωτές μπορούν να μεγιστοποιήσουν το όφελος από τις επερχόμενες μειώσεις. Το στοίχημα των επόμενων ημερών είναι η συνέπεια και η διεύρυνση της πρωτοβουλίας, ώστε η αποσυμπίεση να γίνει διαρκέστερη και να αγγίξει περισσότερα καλάθια—όχι μόνο αριθμητικά, αλλά και εκεί όπου «πονάνε» περισσότερο οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί.