Η ελληνική κοινωνία ζει εδώ και μήνες υπό το βάρος της ακρίβειας, με τα βασικά αγαθά να γίνονται ολοένα και πιο δυσπρόσιτα. Ο οικογενειακός προϋπολογισμός πιέζεται, τα εισοδήματα δεν επαρκούν και η αγωνία για το πώς θα καλυφθούν οι καθημερινές ανάγκες έχει γίνει κοινός τόπος σε κάθε σπίτι. Μέσα σε αυτό το κλίμα, το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε μια νέα συμφωνία με τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και τη βιομηχανία τροφίμων, που φιλοδοξεί να προσφέρει πραγματική ανακούφιση. Από την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου, πάνω από 1.000 κωδικοί προϊόντων θα διατεθούν με μειωμένες τιμές, δίνοντας ουσιαστική ανάσα σε εκατομμύρια καταναλωτές.

Πρόκειται για μια συντονισμένη προσπάθεια να ανακοπεί το κύμα ακρίβειας, με εκπτώσεις που θα κυμαίνονται κατά μέσο όρο από 5% έως 10%, ενώ σε ορισμένες κατηγορίες μπορεί να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν το 15%. Το σχέδιο έχει στόχο να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τις γιορτές των Χριστουγέννων, ενώ δεν αποκλείεται να επεκταθεί και στις αρχές του 2026, αν οι συνθήκες το επιτρέψουν.

Ανάλυση – Τι περιλαμβάνει η συμφωνία

Η συμφωνία μεταξύ υπουργείου και αγοράς δεν περιορίζεται σε ελάχιστα προϊόντα για «επικοινωνιακούς λόγους». Αντίθετα, αγγίζει σχεδόν όλες τις βασικές ανάγκες ενός νοικοκυριού. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα βρουν μειωμένες τιμές σε προϊόντα που αγοράζουν καθημερινά και σε μεγάλες ποσότητες.

1. Τρόφιμα πρώτης ανάγκης

• Ζυμαρικά (όλα τα είδη)
• Γάλα (φρέσκο και μακράς διάρκειας)
• Γιαούρτια
• Τυριά (λευκά, κίτρινα, φέτα, τριμμένα)
• Κρέας (νωπό & συσκευασμένο)
• Ψάρια (φρέσκα και κατεψυγμένα)
• Αυγά
• Ελαιόλαδο & σπορέλαια
• Αλεύρι (για όλες τις χρήσεις)
• Όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια κ.ά.)

2. Αρτοσκευάσματα & Σνακ

• Ψωμί του τοστ
• Φρυγανιές
• Μπισκότα & κριτσίνια

3. Φρούτα & Λαχανικά

• Φρέσκα λαχανικά (εποχικά & θερμοκηπίου)
• Κατεψυγμένα λαχανικά
• Κονσέρβες φρούτων και λαχανικών

4. Ροφήματα & Γλυκίσματα

• Καφέδες (στιγμιαίοι, φίλτρου, ελληνικοί, κάψουλες)
• Χυμοί (φρέσκοι και συσκευασμένοι)
• Αναψυκτικά
• Σοκολάτες και σοκολατοειδή

5. Είδη καθαριότητας & οικιακής φροντίδας

• Απορρυπαντικά πλυντηρίου & πιάτων
• Καθαριστικά γενικής χρήσης
• Χαρτικά (χαρτί υγείας, χαρτί κουζίνας, χαρτομάντιλα)

6. Είδη προσωπικής υγιεινής

• Οδοντόκρεμες
• Σαμπουάν
• Σαπούνια

Πώς θα ενημερώνονται οι καταναλωτές

Ένα από τα ζητήματα που συζητούνται έντονα είναι η σήμανση στα ράφια. Υπάρχει η πρόταση τα προϊόντα με μειωμένες τιμές να φέρουν ειδική ένδειξη (π.χ. αυτοκόλλητο, ειδική ετικέτα ή διαφορετικό χρώμα στο καρτελάκι τιμής), ώστε να εντοπίζονται εύκολα από τους καταναλωτές.

Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει δεσμευτεί να εκδίδει τακτικές ανακοινώσεις με αναλυτικές λίστες των προϊόντων που θα εντάσσονται στο πρόγραμμα εκπτώσεων. Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί η διαφάνεια και οι πολίτες θα γνωρίζουν με ακρίβεια ποια αγαθά θα αγοράζουν φθηνότερα.

Διάρκεια του μέτρου

Η μείωση των τιμών θα ισχύσει τουλάχιστον μέχρι τα Χριστούγεννα του 2025. Ανάλογα με την πορεία της αγοράς και τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών, δεν αποκλείεται να παραταθεί και μέχρι τις αρχές του 2026. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πιο οικονομικές αγορές σε μια περίοδο που οι ανάγκες κορυφώνονται: εορταστικά τραπέζια, σχολικές υποχρεώσεις, αυξημένες μετακινήσεις.

Προκλήσεις και δυσκολίες

Παρά τη θετική προοπτική, δεν λείπουν οι προβληματισμοί. Ο Κώδικας Δεοντολογίας του Λιανεμπορίου θέτει εμπόδια στη σήμανση των προϊόντων, ενώ μένει να φανεί αν οι εκπτώσεις θα ισχύσουν πραγματικά σε όλα τα υποκαταστήματα πανελλαδικά. Επίσης, σημαντικό είναι να διασφαλιστεί ότι οι μειώσεις θα είναι πραγματικές και όχι «λογιστικές», δηλαδή να μην παρουσιαστούν τεχνητές αυξήσεις λίγο πριν τις εκπτώσεις, ώστε να φανούν μεγαλύτερες οι μειώσεις.

Πίνακας: Κατηγορίες προϊόντων και εκτιμώμενες μειώσεις

Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ένα στοχευμένο μέτρο στήριξης απέναντι στις αυξανόμενες τιμές. Δεν λύνει από μόνο του το πρόβλημα της ακρίβειας, αλλά προσφέρει χειροπιαστή ανακούφιση στους καταναλωτές. Αν εφαρμοστεί με διαφάνεια και συνέπεια, θα δώσει σε κάθε νοικοκυριό τη δυνατότητα να προμηθευτεί βασικά αγαθά σε πιο προσιτές τιμές.

Η πρόκληση παραμένει στο να διατηρηθούν οι μειώσεις πραγματικές και όχι πρόσκαιρες. Αν οι μειώσεις αυτές ενταχθούν σε μια ευρύτερη στρατηγική πολιτικής κατά της ακρίβειας, τότε το μέτρο μπορεί να εξελιχθεί σε σημαντικό εργαλείο κοινωνικής προστασίας.

Η κοινωνία περιμένει πράξεις, όχι υποσχέσεις. Η επιτυχία ή αποτυχία του μέτρου θα κριθεί στο ράφι του σούπερ μάρκετ, εκεί όπου κάθε πολίτης μετράει το πορτοφόλι του. Αν η πολιτεία και η αγορά δείξουν συνέπεια, τότε η 10η Οκτωβρίου μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής στην καθημερινή μάχη με την ακρίβεια.